شب یلدا و الگوی غذایی این شب

در گذشته ها قاقالی لی بچه ها چیزهایی بود مثل گردو ، سقز و سوهان عسلی . بچه ها مرتب نق می زدند که «مامان جیم جیم » می خواهند و آنها که طبعی دیگر داشتند به احتمال لیموعمانی.

امروزه که روزگار سرکه شیره به سر آمده و نوشابه های متعارف کولا (و امثال آنها )و نوشابه های غیر متعارف و با طعم مولتی ویتامین (وامثال آن)جای خود را در بین مردم باز کرده و از نوشیدنی های سنتی دوغ مانده است ،سخن گفتن از خوراکی های شب یلدا شاید از مد افتاده باشد و با توجه به قیمت ها نامربوط هم به نظر بیاید. اما اگر مغزهاو دانه ها به قیمت باشند می توانند جایگزین هله هوله های گاه گاه غیر بهداشتی شوند.

در قدیم رسم بود که در خوراکی های شب یلدا از انار استفاده شود. حال که علم پیشرفت کرده و با دلیل و منطق می توانیم ارزش این خوراکی ها را بیان کنیم، بد نیست از نظر علمی به این مواد و خوراکی های خوشمزه نظر افکنیم.

انار به عنوان تزئین سفره شب یلداتجزیه انار:مقدار آب دانه انار ۷۴ درصد می باشد. ۶۰ تا ۶۶ درصد از حجم انار را دانه آن تشکیل می دهد. وزن مخصوص آب انار به طور متوسط ۵۱/۱ بوده و در یک کیلو آب انار ۱۴۵ گرم ماده محلول موجود است که عبارتند از گلوسیدها، پروتیدها، لیپیدهای آلی و تانن و ویتامینهای مختلف و املاح محلول.اسیدهای موجود در انار عبارتند از:اسید تارتریک (که زیاد کننده ترشحات لوزالمعده بوده و با اکسیدهای فلزی ترکیب شده و مواد قی آور درست می نمایند.) اسید سالیسیلیک که در بیشتر میوه جات رسیده وجود دارد (برای ترشحات معده مفید بوده و اشتهاآور است).تانن یا جوهر مازو یا اسید تانیک یا اسیدگالوتانیک یا اسید دعاتانیک یکی از اسیدهای موجود در انار می باشد. تانن چون خاصیت انقباضی دارد لذا در خونریزی های مختلف و اسهال های ساده و خونی از ۱ تا ۴ گرم در روز مصرف می شود به علاوه در امراض جلدی به ویژه زردزخم و تعریق زیاد جلدی به صورت مرهم مورد استفاده قرار می گیرد. مقدار ویتامینC انار شیرین تقریبا ۱۵ میلی گرم در لیتر بوده و اگر انار کهنه و مخصوصا پوسیده باشد مقدارش کم می شود.املاح و مواد معدنی موجود در انار عبارتند از: آهن، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، فسفر، گوگرد و کلر.راشیتیسم (نرمی استخوان) و کم خونی، رشد کودک را به تاخیر می اندازد، انار چون به صورت ترکیب با مواد الی است زودتر جذب شده و در راشیتیسم و کم خونی و ضعف اعصاب موثر است.انار حاوی آنتی اکسیدان و انواع فیتوکمیکال می باشد و در نتیجه باعث جوانی، تصفیه خون، سلامت مزاج و درخشانی و زیبایی چهره می شود به طوری که پزشکان قدیم معتقد بودند که در انار اکسیر حیات وجود دارد.یک نکته جالب راجع به انار وجود دارد و آن این است که: در صورتی که فرد گرسنه باشد و انار مصرف کند، از نظر تغذیه ای، مواد مورد نیاز بدن وی را تامین کرده است و نکته متضاد دیگر آنکه اگر فردی گرسنه نشود و مشکل در تحریک اشتهای فرد وجود داشته باشد انار باعث برانگیختن اشتهای وی خواهد شد و اگر قبل از غذا خورده شود، انسان را گرسنه و متمایل به غذا می گرداند.شیخ الرئیس ابوعلی سینا می فرماید: «هر اناری کم غذا و خوب غذاست.» یعنی آنکه انار به نسبت غذایی که ما می خوریم کم است اما در عوض کفایت از انواع غذاهای رنگین می کند.انار و سوء هاضمه:اسید تارتاریک (که در انار به اندازه کافی موجود است) ترشحات لوزالمعده را زیاد کرده، قندهای اضافی را سوزانده و دیاستازهای مربوط به کار هضم را آسان می کند. قسمت گوشته انار به واسطه داشتن تانن قابض است، ولی اگر با دانه خورده شود برطرف کننده یبوست خواهد بود. همچنین انار چون می تواند معده و روده ها را پاک کند، جدار روده را برای دفاع و طرد ویروس ها آماده می سازد، بنابراین سموم، به خون و قلب نمی ریزند، قلب نیز رونق و حیات تازه ای می یابد.

لازم است بدانید که انار حاوی انواع ویتامین های گروهB می باشد و در قدیم انار را عاملی برای رفع افسردگی، غم، غصه، کدورت و کسالت می شمردند.امام هشتم علی بن موسی الرضا (ع) می فرمایند:«خوردن انار باعث نیکویی رخسار کودک می شود.»این بدین دلیل است انار همه سموم بدن را می زداید و خون تازه را در اختیارجنین قرار داده و در نتیجه، نوزاد سالم خواهد بود.نکته جالب دیگر آنکه انار باعث صاف شدن صدا و خوب صحبت کردن می شود. اینکه از قدیم نیز گفته اند که انار در تصفیه خون موثر است به خاطر وجود پتاسیم و منیزیم می باشد. چرا که فعالیت سلولهای کبد را زیاد کرده و در احتقان کبد موثر است و همچنین در کاهش کلسترول خون، اوره و دفع سموم و تعادل مایعات بدن نقش مهمی دارد.سایر خواص انار: انار گشاینده سدهای بدن، ملین و مدر و تقویت کننده کبد است. انار ضد سرماخوردگی است. انار بوی دهان و همچنین زردی دندانها را برطرف می کند. انار ترش و شیرین در تبها و التهابات مفید است.فواید مصرف هندوانه منبع خوب ویتامین A:A ویتامین نقش مهمی در حفظ سلامتی انسان دارد بدین صورت که: افزایش قدرت دید در تاریکی از طریق حفظ سلامتی پوست و بافتهای بدن، از بروز عفونت جلوگیری می کند. حفاظت از حس های شنوایی، چشایی و پایداری رشد نرمال جنین:لازم است بدانید که ۲ فنجان آب هندوانه ۲۰ درصد از نیاز روزانه ویتامینA را تامین می کند. منبع خوبی از ویتامینC :ویتامینC وظایف زیادی در بدن دارد. همانطور که می دانید ویتامینC یک آنتی اکسیدان می باشد و از سلول ها در برابر تخریب در اثر رادیکال های آزاد محافظت می کند.مطالعات نشان می دهد تخریب سلول ها توسط رادیکال های آزاد باعث به وجود آمدن بیماریهای مزمن مانند سرطان و امراض قلبی می شود.

آنتی اکسیدان هایی مثل ویتامینC باعث اختلال در تاثیرات رادیکال های آزاد می شود. همچنینvitc برای تولید و ثبات کلاژن شده و توانایی بدن را در برابر مبارزه عیله عفونت بالا می برد و باعث حفظ سلامتی مویرگها و لثه می شود. فنجان آب هندوانه ۳۰ میلی گرم ویتامینC فراهم می کند.تولیدکننده پتاسیم:ثابت شده است غذاهایی که مقدار پتاسیم بالایی دارند باعث کاهش فشارخون می شود. همچنین پتاسیم باعث تنظیم مایعات و موادمعدنی داخل و خارج سلول می شود. کارهای دیگر پتاسیم عبارت است از: تاثیر در فعالیتهای ماهیچه ای، انتقال پیامهای عصبی.یک مطالعه در دانشگاه هاروارد نشان داد، مردانی که در رژیم خود از مواد غذایی حاوی لیکوپن مانند گوجه فرنگی و محصولات آن استفاده می کردند کمتر به سرطان، به خصوص سرطان پروستات مبتلا شده بودند.۹۲درصد آب دارد:تامین آب بدن بسیار ضروری است و کمبود آب باعث به وجودآمدن بیماری های خاص می شود. ۹۲درصد ازهندوانه آب است و می تواند نیاز بدن را تا حدودی رفع کند.کم چربی و بدون کلسترول: در میان دیگر خواص، هندوانه بدون چربی و کلسترول است.

در کنار این مطلب متذکر می شویم دانشمندان اینطور می پندارند رژیم هایی که حاوی مقدار متوسط چربی و کلسترول است باعث سلامتی عمومی بدن شده و در جلوگیری از امراض مزمن نقش دارد